MENSIA BENGA, MENSIA TE HANG LE JAONG!

DANONG manga jaong mese dise ata tu'a, "Neka mangkong de ru ome data. Neka ala ome toe manga salangna". Intina neka ala barang agu apa get e ca toe bae nunga ata ngarana. Salang lakona harus salang ca duha le aturan. Te pehe tu ala sararu get seng de negara. APBN, APBD, DD, DAD agu apa get ngasang iwo dor tu ga. Pipo papot ngasangna ome "mangkar" na kole aturan tau ngance alara seng de negara. Itu get kode lio. Tako boneng seng de negara. 

Nahan kole seng negara, neka tako kole si lemi ca pejabat tu. Ae seng de negara o seng tau latang ata lawa do. Tugas gemi ca jadi pejabat ga pande guna si seng situ tau pande maju tana lino, ngongna pande di'a salang, pande di'a taung ata ca perlu de lawa do situ. Termasuk agu tau pande beka do ata pintar, porong do ata pande di'an agu lanjutna pembangunan ding. Generasi penerus agu generasi pelanjut e ngasangna lata pintar leso ho'o ga. 

Neka do get ala seng negara tau pande beka seng de ru. Dion gaji dion kolebseng tako mai one seng negara mai. Kala na rakus de motang ca laing hang tete wase pandena rakus gemi tu ga. Mesen gaji ga tapi toena manga syukur laingna. Dor ala seng tau lako weok waok ga, tapi toe manga puas laing na. Kala na hang de kode seket hang seng situ. Mese bara le seng tako situ, tapi te manga sadar le ru. 

Dor na jaong ga, itue pande hitu. Bo bimpi bapas presa, tapi te na manga imbira presa de hae. Losa di'an jaong de hae, ngong na tau di'an lako one lino ho'o gemi ca jadi pejabat tu. Porong neka cala ala seng agu neka ala cala ma'ang de negara. Solek na jaong te get manga guna ra. Mangkong masu pecu kole jaong tu'u de hae. Jaong tu de hae, do get petu ruha gemi wau situ hemi. Lacer pake so ra mensia benga. Manga na itan lemi ding. Manga caing wan ding!  

Do ita seng taing de negara tapi toe get manga ita guna agu manfaat ra. Bo get presa mese, agu tamba le mese angara seng situ. Tapi lelo one kegunaan ra ga, toe get manga ita ra. Ri tu'u lata, "Nia mor seng do situ?", te get wale. Do get presa jopak agu bimbangas ranga. Bimpo bampor, te manga cenger. Te manga di'a losa ra presa. Camanu ata langu inung tuak. De Mori. Co nggo'ona da'at ra langu seng dise o ga. Da'at bail na tako seng dise o.  

Ome nggitu ngga'eng pande hitu, te manga gunana jabatan gemi tu tau lawa do. Do get weli barang perkakas tau latang ru gemi. Tau latang inwai molas ca boneng one kantor. Tau latang inwai molas ca solek lako cama ome lako pisa kota. Pika kole iwor aset situ ga tau latang agu icin cikang deko de ru. Tau pande ruha ca one dining cikang deko tu anggan ko co'e pande hitu gra? Co nggituna pa'itna pande hitu gra pejabat benga? Toena manga sisan cenger gemi tu ga? 

Menan tau hang le jaong le mu'u mole tako mese gemi tu ga. Tereng get tua dise Kejaksaan agu KPK lebi pasna apa hitu ga. Neka jaong calang hae ker ding ga. Ae pande le ru pu'ung na. Toe senget jaong de hae. Mantik jaong wedol kole ome ti nasehat le hae. Mo ga Kejaksaan agu KPK, mo ala lut mi ise ca guri tu tako siat. Sadap mi nomor Handphon (HP) ra. Lelo rekening bank ra. Degang na retang mbarang agu losa cio one deko gemi tu ding ga. Pipo papot, mensia benga!

Don jaong ga, tapi te manga dampakna. Ae te ming senget jaong data. Mese get sa'i de ru. mensia mese nai, re manga icin otak. Toe get manga percaya ise ro'eng ca pili danong ga. Bo do janji, werwatos get jaong. Nahan laing ca kampanye, hemi get ata murin dunia ho'o. Kirang get ratu adil. Nggo'o get, ome toe get pilih hemi jadi pejabat lise ro'eng toe get manga pembangunan. Pas laing lonto one kursi jabatan ga langsung hemong get ise janji. Te na manga bekas ra. Mensia jopak! 

Ome nampo laku holes weki dise pejabat ca hena le kasus tako seng negara zaman ho'o, toe ata te sekola, tapi ata lor sekola. Te sekola dasar ge, tapi sekola mese. Olo mai agu musi mai ngasang dise ga lewe get gelar. Ata ca mesa one ise ga integritas. Ome nu jaong de Prof. Denny Indrayana one bukuna "Cerita Di Balik Berita; Jihad Melawan Mafia" (2011), "Pilar utama dalam membrantas korupsi dan mafianya adalah integritas". Artina ga, dise penegak hukum harus manga agu jaga integritas. Te heng le weli agu sogok lise ca do tako seng negara. Sementara dise ca tako seng negara ga te manga integritas. Do get tako seng dise ga. Hemong tugas mese ca titip le ro'eng agu taing le negara.  

Do nan jaong ga, intina lor bailna sabar dise ro'eng. Lor bailna tereng holes weki dise pejabat tako situ lise lawa do ga. Lelo holes weki dise ca jadi pejabat ca te manga ca tu'una, pande beti na sa'i agu beti na. Daripada pande tamba beti sa'i agu beti nai, aik bom pande beres lise Kejaksaan agu KPK get po manga di'a salana holes dise tu ding. Degang na pande tau agu penegak hukum dise ga. Tau baen get, tu nia na sanggen mese nai agu mese bara dise tu. 

Te manga do na tegi dise lawa do siat. Porong weo lime, pakai baju warna oreng, agu kaeng one penjara ge ise pejabat ca do tako seng tu. Degang na pande cenger wina, rona, anak, ata tu'a, tetangga agu keluarga dise. Degang na wikut-wakut one hitu dise ga. Co capana weo taung agu burung dise ca do tako seng de negara tu. Porong bae rasan lise sengsara de ro'eng le pande dise ca tako tu. Dasar pipot papot, mensia benga. Mensia te hang le jaong, te wewel le presa di'a dise hae ru. Mantik jaong jopak kole nasehat dise hae ca neteng leso ita tau one kantor. (*)

* Karangle: Syamsudin Kadir, Ata beo, ka'eng sala one kota.